Obecnie mamy wyjątkowo duży wybór różnych ciekawych roślin doniczkowych. Tylko które z nich najlepiej wybrać? Jakie będą i łatwe w uprawie i zaskakujące swym wyglądem? Szukasz atrakcyjnych roślin egzotycznych do uprawy w domu? Konieczne przeczytaj więc nasz poradnik i sprawdź – figowiec pospolity uprawa, choroby cena i jak go uprawiać w domu.
Figowiec pospolity stanowisko systematyczne i pochodzenie.
Figowiec pospolity (Ficus carica) jest też nazywany drzewem figowym, figą, figą pospolitą, figą karyjską, czy figowcem owocowym. To jednak nie wszystko, ponieważ figowiec to jednocześnie również fikus. To gatunek drzewa lub krzewu egzotycznego, zaliczany do rodziny morwowatych (Moraceae), rzędu różowce (Rosales), nadrzędu różopodobne (Rosanae) i klasy Magnoliopsida. Dalsza systematyka to nadklasa okrytonasienne inaczej okrytozalążkowe (Magnoliophyta syn. Angiospermae), podgromada nasienne (Spermatophyta, dawniej Anthophyta) i gromada rośliny naczyniowe (Tracheophyta).
Rodzimy obszar występowania figowca, to kraje: Afganistan, Algieria, Azerbejdżan, Cypr, Egipt (Synaj), Francja, Grecja, Gruzja, Hiszpania, Irak, Iran, Izrael, Jordania, Liban, Maroko, Pakistan, Syria, Tadżykistan, Tunezja, Turcja, Turkmenistan, Włochy. Został też zawleczony samorzutnie i niekiedy introdukowany do Australii, Ekwadoru, Makronezji, USA i Europy Południowej, gdzie zadomowił się także dziko. Rozprzestrzenianiu figowców sprzyjają też nietoperze owocożerne.
Figowiec jest ponadto szeroko uprawiany w wielu krajach obszaru tropikalnego i subtropikalnego, ze względu na jadalne owoce i kauczuk. Uprawia się go też jako roślinę ozdobną domową i tu jest bardziej znany jako wspomniany fikus. W uprawie domowej występuje też w bardzo wielu odmianach. Do rodzaju Ficus klasyfikuje się obecnie ponad 1000 gat. Najpopularniejszym z nich jest figowiec pospolity (Ficus carica) zwany też drzewo figowe.
-
Figowiec pospolity wygląd ogólny.
- Figowce czyli fikusy to rośliny dwupienne w formie krzewów i drzew, dorastające max do 10 m wys. Pień jest pokryty jasnoszarą lub brązową gładką korą. Gałęzie są grube lub cienkie i mocno rozgałęzione. U form pnących i płożących są cienkie i delikatne. Liście mają okrągły, jajowaty lub lancetowaty kształt i różny kolor – zależnie od typu i odmiany. Kwiaty rosną na wewnętrznej ściance mięsistej i dzbankowatej, jakby wydrążonej i zgrubiałej osi kwiatostanowej. Występuje tu rozdzielnopłciowość.
- Kwiaty żeńskie są długoszyjkowe z jednym słupkiem, zdolne do zapylenia i wytworzenia nasion. Te żeńskie kwiaty tworzą owoce, którymi są figi. Natomiast figowce męskie w górnej części wspomnianego dzbana zawiązują zwykle 5 kwiatów z 5 pręcikami i 5-działkowym okwiatem. Pod nimi zaś wyrastają płone i krótkoszyjkowe kwiaty, nazywane potocznie wyroślami.
- Powstające owoce mają kształt gruszkowaty, zawierają liczne orzeszki i są nazywane figami. Właściwe owoce figi powstają więc wyłącznie z kwiatostanów żeńskich. Natomiast kwiatostany męskie tworzą nieprzydatne kapryfigi, czyli owocostan rzekomy.
- Są one puste w środku i wypełnione jedynie zeschłymi resztkami pyłku. Wszystkie części figowców mają biały mleczny sok, bogaty w kauczuk.
-
Figowiec pospolity historia uprawy
- Figowce to jedne z pierwszych roślin uprawianych przez ludzi. Szczątki fig odnaleziono m.in. w wykopaliskach z ok. 9400-9200 lat p.n.e. Było to w wiosce z początku neolitu, zlokalizowanej w dolinie Jordanu, ok. 13 km na północ od Jerycho. Odkrycie to poprzedza udomowienie pszenicy, jęczmienia i roślin strączkowych. Może też stanowić pierwszy znany przykład celowego rolnictwa. Figowce sadzono bowiem i uprawiano tysiąc lat przed udomowieniem pszenicy i żyta.
- Figi były doskonale znane, szeroko rozpowszechnione i jadane w Starożytnej Grecji i Rzymie. Arystoteles opisał dwa rodzaje osobników u fig oraz rozwój os figowych. Również Teofrast zauważył, że podobnie jak palmy daktylowe, także figi mają kwiaty męskie i żeńskie. Rolnicy greccy pomagali z kolei w zapylaniu fig.
- Figi były też powszechnym źródłem pożywienia dla starożytnych Rzymian. Katon starszy w swym dziele „De Agri Cultura” z ok. 160 r. p.n.e., wymienił kilka ówczesnych odmian fig uprawnych: mariskańską, afrykańskią, herkulanową, saguntyńską i czarną tellańską. Owoce fig wykorzystywano m.in. także do tuczenia gęsi. Podobno też pierwszy cesarz Rzymu August został otruty figami ze swojego ogrodu, posmarowanymi trucizną przez żonę Liwię.
- Jedną z odmian uprawianych w rzymskich ogrodach została więc Liviana. Figi uprawiano w sumie od Afganistanu po Portugalię oraz w Indiach. Od XV w. weszła do uprawy m.in. w Europie Północnej oraz w Nowym Świecie. W XVI w. uprawa drzew figowych dotarła do Londynu, a w 1769 r. hiszpańscy misjonarze zawieźli figi do Kalifornii.
Figowiec pospolity odmiany mające owoce jadalne:
Figi pospolite – mają wszystkie kwiaty żeńskie nie wymagające zapylenia do owocowania, a owoc rozwija się partenokarpicznie. Są to popularne figi dobre do upraw domowych. Znane odmiany: ‘Dottato’ (‘Kadota’), ‘Black Mission’, ‘Brown Turkey’, ‘Brunswick’ i ‘Celeste;
Figi Kaducous zwane też Smyrna – wymagają zapylenia krzyżowego przez osy figowe pyłkiem pobranym z kapryfig, by owoce mogły dojrzeć. Niezapylone owoce opadają niedojrzałe. Znane odmiany: ‘Marabout’, ‘Inchàrio’ i ‘Zidi’;
Figi pośrednie zwane też San Pedro – stanowią niezapylony plon, wymagają jednak zapylenia w późniejszej głównej uprawie. Znane odmiany: ‘Lampeira’, ‘King’ i ‘San Pedro’.
Istnieją też dziesiątki innych odmian, w tym odmiany główne pospolite i odmiany breba oraz jadalna caprifig (Croisic). Odmiany często są przy tym wyłącznie lokalne, czyli występują w jednym regionie jednego kraju.
Figowiec pospolity w doniczce czy w gruncie?
Figowca pospolitego (Ficus carica) można uprawiać w Polsce w pojemnikach i w gruncie. Rośliny te mają dobrą mrozoodporność, najlepszą ze wszystkich gatunków fig. Nie wymagają też zapylania, aby dać owoce. W naszych warunkach figowiec pospolity tworzy zwykle niewysokie drzewa z luźną koroną, lub krzewy z licznymi odrostami korzeniowymi.
W rodzimym środowisku dożywa 80. lat. Figowce pospolite powinny być uprawiane w naszym klimacie w pojemnikach w domu, oranżeriach, cieplarniach itp. Można je na lato wysadzać do gruntu i wystawiać w donicach na zewnątrz. Należy jednak zabierać je z powrotem na zimę do pomieszczeń. Jedynie figowce uprawiane w cieplejszym klimacie lub w pomieszczeniach w pojemnikach, są zimozielone.
Figowce mogą też w naszych warunkach owocować hodowane w domu w pojemnikach. Ich owoce źle się jednak przechowują i niedobrze znoszą transport. Suszone figi można natomiast przechowywać nawet do roku.
Figowiec pospolity zasady uprawy w pojemnikach.
Figowce mogą zdobić nasze ogrody, ale jedynie sezonowo. Zimowe mrozy i śniegi łatwo je bowiem zabiją. Dlatego jak już wspomniano, ewentualne jest wynoszenie ich tylko na lato na zewnątrz (na balkon, taras, do ogrodu). Na zimę zamiast do domu można je przenieść do innego chłodnego pomieszczenia (np. oranżerii), ale dobrze zabezpieczonego przed mrozem. Figi uprawiane w pojemnikach mają zwykle formę krzewu i wymagają częstego przycinania, bo szybko rosną.
Doniczka powinna mieć na początek średnicę 30-38 cm. Preferowane jest stanowisko słoneczne. Gleba najlepsza jest ciężka z dodatkiem gliny i mająca odczyn zasadowy. Uzyskamy to, mieszając ziemię do kwiatów z kredą lub wapnem magnezowym. Podlewanie powinno być umiarkowane, a podłoże niezbyt wilgotne. Kolejny raz podlewamy, gdy wierzchnia warstwa gleby w doniczce przeschnie. Figowce trzeba koniecznie nawozić od maja do października, co ok. 3 tygodnie.
Najlepszy jest nawóz wieloskładnikowy dla roślin doniczkowych. Zimowanie figowca w domu może być trudne, ponieważ musi przejść wtedy okres spoczynku. Przestanie wtedy rosnąć i straci liście. Ciepłe ogrzewane pokoje nie są do tego dobre. Najlepsze jest więc jasne i chłodne pomieszczenie zabezpieczone przed mrozem.
Nie należy też wtedy figowca podlewać i nawozić. W połowie lutego trzeba go za to przenieść do cieplejszego pomieszczenia. Wtedy właśnie dobry jest dom z temp. pokojową. Stanowisko powinno być przy dobrze oświetlonym oknie. Wtedy też zaczynamy na powrót figowca podlewać. Gdy wyrosną pierwsze nowe listki, dodajemy też ponowne nawożenie. Doniczkowe figi co 2 lata należy ponadto przesadzać, przycinając nadmiernie rozrosłe korzenie i pędy.
Figowiec pospolity choroby i szkodniki
Figowcom uprawianym w pojemnikach mogą obsychać liście, jeśli będą zbyt obficie podlewane. Mogą też być atakowane przez szkodniki roślin domowych, takie jak przędziorki czy mączliki. Szkodników tych pozbywamy się zmywając liście fig wodą zmieszaną z płynem do mycia naczyń. W razie sporej inwazji można też stosować standardowe środki chemiczne do pryskania, jakie bez problemu kupimy w sklepie ogrodniczym.
-
Figowiec pospolity zakup
- Figowce są obecnie w Polsce łatwe do kupienia. Jednak szukać ich należy głównie w sprzedaży wysyłkowej internetowej, np. na Allegro. Ceny figowców doniczkowych w naszym kraju wahają się w granicach od 20 zł do nawet ponad 400 zł. Średnio jednak ceny młodych fig w doniczkach wynoszą po sto kilkadziesiąt złotych.
