Dziadkowie to skarb nieoceniony. Możemy być bardzo nowocześni, ale od rodziny nie uciekniemy, na dodatek bardzo wiele dzięki niej zyskamy. Nie bójmy się kochać swoje babcie i dziadków. Konieczne przeczytaj i dowiedz się — jak ważna jest rola babci w życiu rodzinnym. Jeszcze dziś sprawdź, co dają i w czym pomagają tradycyjnie dobre rady babuni.
Na jakiej podstawie rola babci w życiu rodzinnym jest uważana za bardzo ważną?
Miejsce człowieka w społeczeństwie określa i opisuje nauka zwana socjologią. Zgodnie z nią, każdy z nas posiada swoją pozycję społeczną, określana też statusem społecznym. Zajmowana w ten sposób pozycja w hierarchii społecznej wiąże się oczywiście z określonymi regułami, przywilejami, zasadami i obowiązkami. Zwykle z racji wieku panuje tu zasada, że im ktoś jest starszy, tym wyżej znajduje się w tej hierarchii. Reguły postępowania są tu natomiast związane nie z konkretnymi osobami, lecz z pozycjami społecznymi, które te osoby zajmują lub mogą zajmować.
Zgodnie z definicją socjologii, wszystkie pozycje społeczne narzucają piastującym je osobom określone „oczekiwania normatywne”, czyli „reguły postępowania właściwe dla tej pozycji”. W języku potocznym oznacza to, że każdy z nas ma swoje role społeczne, stanowiące „zbiór norm i wartości związanych z określoną pozycją społeczną, przypisany dla tej pozycji i wymagany dla każdego, kto pozycję tę zajmuje”. Taką właśnie, niezwykle ważną i znajdująca się na szczycie hierarchii pozycję społeczną zajmują dziadkowie. Można, więc powiedzieć, że rola babci w życiu rodzinnym i społecznym, podobnie jak i rola dziadka, stanowią niezbędny element takiej hierarchii.
Najważniejsze role społeczne i rodzinne
W zasadzie każdy z nas w swoim życiu odgrywa wiele ról. Wszystko zależy od jego etapu (najpierw dzieci, potem uczniowie, studenci, pracownicy, a na końcu emeryci i dziadkowie). Najważniejsze role rodzinno-społeczne w przypadku ludzi dorosłych, to niewątpliwie różne role rodzinne i zawodowe. Przykładowe role zawodowe to np. pracownik szeregowy, dyrektor, właściciel firmy, kontroler, księgowy itp.). Natomiast do grupy roli rodzinnych zaliczyć można w szczególności rolę dzieci, matki i ojca (rodziców) oraz babci i dziadka (dziadków). W przeciwieństwie do zawodowych role rodzinne są determinowane biologicznie, ponieważ są umocowane w rodzinie.
Nie zawsze jednak musi to być faktyczna rodzina i genetyczne więzy krwi, czasem można, bowiem spotkać się ze zjawiskiem tzw. „babci przyszywanej”, „przyszywanej cioci”, czy rodziców zastępczych lub adopcyjnych. Podkreśla to w znaczący sposób, że najważniejsze są społecznie przypisane obowiązki (rola społeczna), które dany człowiek wypełnia, a nie jej cechy jako osoby i jej więzi z innymi ludźmi, z którymi ma relacje. W dzisiejszym świecie rola babci w życiu rodzinnym podobnie jak i rola dziadka zyskują podwójnie na znaczeniu. Ponieważ obecnie dzieci szybciej usamodzielniają się i odchodzą z domu. Zbytnio poświęcają się pracy i długo nie chcą zakładać rodziny. Niebezpieczny jest też spadek liczby tradycyjnych, zdrowych rodzin wielopokoleniowych.
Rola babci w życiu rodzinnym, podobnie jak bycie dziadkiem, zależą od pozycji społecznej, jaką dziadkowie zajmują
Zależy to również od oczekiwań społecznych (oczekiwania dzieci i wnuków oraz innych ludzi, np. dalszej rodziny, sąsiadów) oraz od samego człowieka. Rola babci w życiu rodzinnym zależy więc także od jej aktywności życiowej i społecznej, aktywności sportowej, zaangażowania w swoją osobistą kreację i wizerunek, a także od tego, jak spędza się czas wolny. Bardzo ważna w tej kwestii jest również motywacja i odwaga do podejmowania nowych ról, w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację życiową (np. babcia sportsmenka, babcia pracująca). Doświadczone, dobre rady babuni zakładają też, że to nie wiek, lecz zdarzenia, w których uczestniczymy, stawiają nas co jakiś czas przed wyborem, że albo nowe role podejmiemy, albo będziemy z tym walczyć.
Gdy jednak dowiemy się pozostaniu dziadkiem lub babcią, nie warto kapitulować i załamywać się, że to zbyt wcześnie. Najlepiej jak najszybciej to zaakceptować i niczego nie unikać. Czasem jednak niektórzy zostają dziadkiem i babcią tylko teoretycznie, bo dzieci urodzą wnuki, ale nie podejmuje się realizacji związanych z tym oczekiwań społecznych. W takiej sytuacji dziadkujemy wnukom tylko w prawnym czy ogólnie przyjętym społecznie znaczeniu. Można rzec, że dziadkujemy wyłącznie formalnie, czyli na papierze. Nie jesteśmy jednak wtedy dziadkami w sensie rodzinno-mentalnościowym.
Stawanie się babcią i dziadkiem to proces podobny do tego, jakim jest dojrzewanie do roli matki i ojca.
Pomyślność tego procesu zależy od wielu czynników, wśród których można wymienić m.in.: miejsce jednostki (babci i dziadka) w życiu rodziny, jej poszanowanie i charakter relacji z własnymi dziećmi, wykształcenie i zawód, stan zdrowia, stopień aktywności życiowej. Bardzo ważnym czynnikiem jest także stosunek dziadków do starości i własnego procesu starzenia się, a także postrzegania siebie, jako człowieka użytecznego na każdym etapie życia. Widać po ty, że ogromne znaczenie na bycie babcią i dziadkiem mają czynniki psychologiczne, które decydują o przystosowaniu się, lub nie do tej nowej roli dziadowania. Natomiast czynniki społeczne głównie nadają tej szacownej aktywności ludzkiej określoną powagę i wartość. Przejście na emeryturę i zostanie, dziadkami staje się wyzwaniem. Wymusza przecież zmianę stylu życia, przewartościowanie celów, inne zagospodarowanie czasu wolnego, a jednocześnie niezaprzestanie dbania o siebie, swoje zdrowie, sprawność i wygląd. Rola babci w życiu rodzinnym to przecież nie tylko rola służącej i opiekunki do dzieci.
Dla starszych osób rodzina, czyli dzieci i wnukowie jest źródłem największej siły, wsparcia i motywacji do działań
Dziadkowanie i babciowanie to także rola niejako zastępcza i dodatkowa w stosunku do utraconej wraz z przejściem na emeryturę roli zawodowej. Przeniesienie swojej aktywności z pracy na wnuki i przyjaciół idealnie zapobiegnie frustracji wynikającej z możliwego poczucia starości i bezużyteczności. Tak dziadkowie mogą wiele dać swoim dzieciom i wnukom, jak i sami od nich czerpać. Dla osób starszych bycie babcią i dziadkiem stanowi podstawę ich prawidłowego funkcjonowania, pomaga odnaleźć swoje miejsce w nowej emerytalnej rzeczywistości, odkryć nowe możliwości aktywności i przyjaciół, zacieśnić więzy rodzinne, a także poszerzyć kontakty społeczne i odnowić te z powodu braku czasu zapomniane. Dla większości babć i dziadków dominującymi stają się jednak zdecydowanie relacje i wspólne przebywanie z własnymi dziećmi oraz wnukami.
Rola babci w życiu rodzinnym – konkretne korzyści i cele
Babcia zapewnia, wnukom piekę i wychowanie, gdy rodzice tego potrzebują i oczekują. To babcia przecież sprawuje opiekę nad wnukami, gdy akurat nie mogą tego uczynić rodzice, przedszkole, czy szkoła. Bardzo często dziadkowie organizują też wnukom wakacje. Role i znaczenie dziadków w rodzinie są inne niż role rodziców. Dziadkowie stanowią przy tym dla wnuków idealny wzór moralny, uosobienie mądrości i uczciwości. Działają więc niczym najlepsze autorytety i nauczyciele. Kształtują przez to ważne cechy ich osobowości jak np. odpowiedzialność, obowiązkowość, pracowitość, uczciwość, cierpliwość, prawdomówność, czy obowiązkowość.
Dziadkowie pokazują i objaśniają wnukom świat, kształtują ich poglądy, rozwijają u nich empatię, uczą jak okazywać uczucia oraz jak opiekować się innymi, uczą i podtrzymują tradycje kulturowe i rodzinne. Zastępujący od czasu do czasu rodziców dziadkowie muszą też oczywiście swoje wnuki rozpieszczać, przytulać, i kochać, a nawet nieco im pobłażać. Dziadkowie to także powiernicy tajemnic i zaufani pomocnicy w rozwiązywaniu wszelkich problemów, także tych z rodzicami. We wszystkim musi być wielka doza obopólnej miłości i szacunku. Modne od lat, finansowe i materialne wspomaganie dzieci i wnuków nie jest wcale konieczne, tym bardziej że nie wszyscy dziadkowie mają przecież odpowiednie ku temu zasoby finansowe. Miłości nie można poza tym kupować.
Babcia jako kobieta, a więc osoba potencjalnie łagodniejsza i bardziej wyrozumiała nić mężczyźni, odgrywa w tym wszystkim rolę naprawdę szczególną. Najważniejszą zaś rolą obojga dziadków jest utrzymanie całej rodziny jako ostoi tradycji i jednolitej całości. Otwartość na potrzeby dzieci i wnuków, troska, miłość, życzliwość i wieczna gotowość pomocy, to u dziadków cechy typowe jak u wszystkich osób starszych. Można powiedzieć, że taka jest właśnie dziejowa kolej rzeczy, takie funkcje pełnimy wraz z upływem lat. Podwaliny tego emocjonalnego zaangażowania zaczynają się w nas kształtować już w trakcie wychowywania własnych dzieci. Potem rozkwitają w pełni właśnie wtedy, gdy zostajemy dziadkami.
