Wiele drzew i krzewów należy co jakiś czas przycinać. Dzięki temu ładniej się rozgałęziają i atrakcyjniej wyglądają. Natomiast drzewa i krzewy owocowe mają dzięki temu dodatkowo też obfitsze i smaczniejsze zbiory. Przynajmniej dla początkujących ogrodników problemem jest jednak, kiedy i jak należy to robić w sposób właściwy. Zabieg ten jest jednak nieodzowny, bez niego owocowanie będzie dużo słabsze. Konieczne sprawdź kiedy przycinać drzewa owocowe. Jeszcze dziś sprawdź, terminy najlepsze na przycinanie drzew.
Jak i kiedy przycinać drzewa owocowe?
Drzewa owocowe należą do roślin znajdujących się w grupie najbardziej potrzebujących systematycznego przycinania pędów. Największym problemem jest przy tym zwykle termin i sposób skracania gałęzi oraz przycinania pędów drzew owocowych. Ogólna zasada jest taka, że gatunki bardziej wytrzymałe na niskie temperatury, należy przycinać jak najwcześniej. Najlepsze jest więc cięcie zimowe, które należy rozpocząć na przedwiośniu, w drugiej połowie lutego lub w marcu. W okresie tym zwykle nie ma już silnych mrozów i rośliny nie wchodzą jeszcze w okres wegetacji (nie puszczają jeszcze młodych pędów i liści). W okresie późniejszym przycinanie drzew nie powinno już być robione, gdyż mają wtedy zwykle wykształcone już pąki i zaczynają wegetację w kierunku wiosennego kwitnienia.
Gatunkowo najwcześniej należy przycinać jabłonie, a po nich grusze i na końcu bardziej odporne odmiany śliw. Natomiast najpóźniej przycina się drzewa najdelikatniejsze w naszym klimacie, czyli mniej odporne śliwy, morele, brzoskwinie i nektaryny. Robi się to jednak dopiero wtedy, gdy zaczną im grubieć i wybarwiać się pąki – zwykle jest to początek kwietnia. Nie wszystkie drzewa należy jednak ciąć zimą lub wiosną. Na przykład wiśnie i czereśnie przycina się bowiem dopiero w okresie letnim, zaraz po zbiorze owoców. Zasada jest tu bowiem taka, by drzewa wrażliwe na przymrozki i bardziej podatne na choroby grzybowe i choroby kory, przycinać latem, dopiero po zbiorach owoców.
Kiedy przycinać krzewy owocowe?
Systematyczne przycinanie dla prawidłowego wzrostu i rozwoju jest także niezbędne w przypadku krzewów owocowych. Tu jednak termin zabiegu zależy od indywidualnych wymagań gatunkowych. Krzewy owocowe przycina się też inaczej niż drzewa owocowe. Nie wolno również tego zabiegu zaniechać, gdyż cięcie ma tu ogromy wpływ na późniejsze owocowanie. Ponadto, dzięki takiej pielęgnacji krzewy owocowe pozostają silne i zdrowe (usuwanie martwych i chorych pędów), zyskują do tego ładniejszy pokrój i wygląd.
Przycinanie krzewów owocowych jest możliwe w dwóch terminach: wczesną wiosną i latem. W lutym i marcu przycinać należy więc krzewy agrestu, porzeczek, aronii i borówki amerykańskiej i malin owocujących w okresie jesiennym na tegorocznych pędach. Z kolei w okresie letnim przycina się jeżyny i maliny owocujące na pędach jednorocznych. Tu trzeba jednak wyciąć wszystkie pędy, z których były zbierane owoce. Przy cięciu krzewów owocowych należy zawsze pamiętać, że forma i sposób cięcia zależy także od wieku każdego osobnika i jego wymagań gatunkowych.
Rodzaje cięć drzew owocowych
U drzew owocowych stosuje się dwa rodzaje cięć: formujące oraz prześwietlające. Przycinanie drzew owocowych formujące stosuje się u młodych drzewek, w okresie roku do 4 lat życia. W okresie tym chodzi o uformowanie korony na całe przyszłe lata życia drzewa. Jest to bardzo ważne, gdyż zadecyduje o łatwości zbioru owoców. Natomiast przycinanie drzew starszych polega na corocznym prześwietlaniu ich koron, ponieważ rosnące zbyt gęsto formują małe owoce (plony są słabsze i gorszej jakości). Bez corocznego formowania korony i prześwietlania jej, drzewa owocowe szybko się zagęszczą i zaczną rosnąć w górę, co znacznie utrudni też zbiór owoców.
Formowanie korony u drzew do 4 lat
Przycinanie drzew w taki sposób polega po prostu na nadaniu koronie kształtu szerszego po środku i spiczastego na górze wrzeciona. W przypadku młodych, nierozgałęzionych jeszcze drzewek owocowych posadzonych jesienią, na przedwiośniu trzeba im skrócić tzw. przewodnik, czyli pień główny. I tak jabłonie i grusze należy wtedy skracać o 40-50 cm, natomiast wiśnie o 30 cm. Jeśli są już obecne pędy boczne mające ok. 70-80 cm długości, to skracamy je o mniej więcej połowę. Tworząc koronę wrzecionowatą, trzeba też pousuwać z jej wnętrza wszystkie krótkie pędy mające długość 5-10 cm. Ciecie takie ma być powtarzane co roku przez 4 kolejne lata i korona zostanie uformowana.
Kiedy przycinać stare drzewa owocowe które mają powyżej 4 lat
W tym okresie nie wskazany jest pośpiech z cięciem i robić je dopiero przy ładnej, ustabilizowanej pogodzie i dodatnich temperaturach. Osobniki mające powyżej 4 lat życia wystarczy więc już tylko odpowiednio prześwietlać w koronie, by więcej światła słonecznego dotarło do wnętrza korony. Polega to na usuwaniu wszystkich zbędnych konarów i gałązek, a więc krzyżujących się do wnętrza korony i nakładających się na siebie. Dzięki temu owoce będą dorodniejsze i lepiej wybarwione. Słońce inicjuje gromadzenie się w pędach wapnia i cukrów, niezbędnych do równomiernego dojrzewania i przechowywania owoców. Robiąc na przedwiośniu pierwsze cięcia prześwietlające uważajmy, by nie było na to zbyt wcześnie, ponieważ ogołocone drzewka mogą wtedy po przemarzać.
Co oznacza cięcie na tzw. „obrączkę” oraz na „czop”?
Przycinanie drzew owocowych „na obrączkę” wykonuje się na jabłoniach, gruszach i śliwach. Polega to na cięciu drzew jak najbliżej przewodnika, czyli pnia lub konaru głównego. Dlaczego? Ponieważ sprzyja to szybkiemu i zdrowemu zabliźnianiu się powstałych w ten sposób ran. Natomiast „na czop” przycina się wiśnie i czereśnie. Polega to na cięciu zbędnych pędów tak, by pozostawiać jeszcze 10-15 cm gałęzi.
Przycinanie „na czop” robi się po owocowaniu. Na pozostawionym w ten sposób odcinku pędu, ze śpiących na nim oczek stożków wzrostu, w następnym roku wybiją świeże pędy, co odmłodzi i właściwie zagęści koronę. Tak przycina się głównie wiśnie łutówki (najstarsza, najpopularniejsza i najodporniejsza odmiana uprawianej u nas wiśni pospolitej). Wszystkie przycięte konary mające średnicę większą jak 1 cm wymagają ponadto, by zasmarować je specjalną emulsją chroniącą przez chorobami, zamakaniem i gniciem (np. Funaben 3 lub Santar). Zamiast emulsji można też użyć farbę emulsyjną wzbogaconą środkiem grzybobójczym (np. Miedzian 50, Topsin, czy Silit).
Kiedy przycinać stare drzewa owocowe
Stare drzewa owocowe również wymagają regulacji pędów i kształtu korony. Przycinanie drzew starych ma głównie jednak na celu obniżanie ich wzrostu tak, by nadal możliwie jak najłatwiej było zrywać z nich owoce. Chodzi tu więc przede wszystkim o ścinanie wierzchołków korony. To bardzo ważna czynność pielęgnacyjna szczególnie w przypadku czereśni, u których należy to wykonać latem po zbiorach owoców. Takie obniżanie korony wymagają również stare jabłonie i ewentualnie grusze. Cięcie wierzchu korony jest także konieczne w przypadku moreli i brzoskwiń, ponieważ te z upływem lat swoje owocowanie przenoszą na coraz wyższe partie korony. Cięcie wierzchołków pozwala więc utrzymać owocowanie nadal w niższych partiach drzewa.
Niezbędne narzędzia do przycinanie drzew owocowych
Narzędzia przeznaczone do cięcia drzew i krzewów owocowych i innych to sekatory, długie nożyce, piłki ręczne, a także piły mechaniczne. W sklepach ogrodniczych bez trudu znajdziemy szeroki wybór tego typu akcesoriów. Później w trakcie użytkowania należy dbać o to, by zawsze były odpowiednio ostre. Umożliwi to wykonywanie czystych, gładkich cięć, dzięki czemu powstałe na drzewach rany będą się szybciej i lepiej się goiły. Przed użyciem, narzędzia do cięcia trzeba też na wszelki wypadek za każdym razem dezynfekować denaturatem.
