W kulturze romskiej, konie od zawsze cieszą się wielkim szacunkiem i traktowane są po królewsku. Nic dziwnego – wielowiekowa tradycja i wędrowny tryb życia sprawiały, że posiadanie zdrowego i silnego konia stanowiło gwarancję przetrwania całej rodziny. Jeśli więc potrzebny nam znawca koni z prawdziwego zdarzenia, warto starego Cygana poprosić o opinię na temat rasy czy gatunku. Konie, które służyły, w cygańskich zaprzęgach idealnie spełniały oczekiwania, jakie podkładano w koniu wszechstronnym. Musiały być silne, szybkie, zwinne i odporne na choroby i trudne warunki atmosferyczne. Właśnie takim koniem jest tinker. Rasa koni, stworzona przez Romów, przez całe pokolenia byłą udoskonalana po to, by stworzyć konia idealnego. I nawet, jeśli ideały nie istnieją, to cob irlandzki, jak oficjalnie nazywa się tinkery, jest go naprawdę bliski.
Tinker koń – charakterystyka
Cob irlandzki, popularnie określany jako tinker lub Gypsy vanner, to rasa koni, charakteryzująca się silną i mocną budową. W tym aspekcie przypominają nieco konie zimnokrwiste, choć nie są tak wielkie i potężne jak one. Mimo to doskonale pracują w zaprzęgu i sprawdzają się podczas wykonywania ciężkich prac w gospodarstwie. Rasa oficjalnie skodyfikowana i ujednolicona została w latach 90. XX wieku, mimo że na ziemiach angielskich znana jest od wieków. Konie te mogą mieć różnorodne umaszczenie, choć najczęściej spotyka się tinkery o maści srokatej lub karosrokatej. Jednak umaszczenie coba irlandzkiego może być zarówno siwe, jak i kasztanowe lub ciemnogniade. Wynika to z faktu, że tinkery w przeszłości pozyskiwano, krzyżując ze sobą różne rasy koni ciężkich z lżejszymi.
Należy tutaj dodać, że po koniach zimnokrwistych, tinker koń odziedziczył nie tylko siłę fizyczną i mocną budowę, ale także spokojny i niezwykle posłuszny charakter. Konie te są bardzo przyjazne i nic dziwnego, że dziś, kiedy cygańskie wozy powoli zastępowane są przez samochody, cob irlandzki ma wiele innych zastosowań. Spotkać go możemy w gospodarstwach agroturystycznych lub prywatnych stadninach. Konie tej rasy doskonale sprawdzają się podczas wycieczek, wypraw czy rajdów konnych. Ich łagodny charakter, w połączeniu z siłą i aktywnym trybem życia, pozwala wszechstronnie wykorzystywać tinkery.
Charakter Tinkerów
Charakter tinkerów koni sprawia, że są one nie tylko chętne do chodu, ale także niezwykle ciekawskie. Uwielbiają ludzi, dlatego, jeśli znajdziemy się w pobliżu tych koni, bądźmy pewni, że postanowią nawiązać kontakt fizyczny, np. ocierając się o nas. Śmiałość do ludzi tinkery wyniosły z cygańskich obozów, gdzie przebywały w stałym, bliskim kontakcie z człowiekiem. Koń inker chętnie zajrzy do torby lub skrzyni, gdyż popycha go do tego wrodzona ciekawość. Jego zachowania wzbudzają ogromny entuzjazm, często czyniąc z niego prawdziwą gwiazdę towarzystwa.
Tinker jest koniem, który doskonale sprawdza się w hipoterapii oraz licznych formach aktywności lub rekreacji. W wielu hodowlach i stadninach konnych to właśnie coby irlandzkie wykorzystywane są do nauki jazdy konnej czy zajęć terapeutycznych. Nieprzypadkowo, tinkery tak dobrze reagują na dzieci. W cygańskich obozach to właśnie najmłodsi członkowie rodzin mieli obowiązek zajmowania się końmi. W procesie tworzenia idealnej rasy położono więc duży nacisk na łagodność i spokój konia, by praca z dziećmi była bezpieczna.
Wszechstronność coba irlandzkiego
Czy możemy mówić, że wszechstronność coba irlandzkiego zawdzięczamy w całości przedstawicielom społeczności romskiej? Nawet jeśli nie tylko im, to niepodważalny jest wpływ Romów na to, jakim koniem jest tinker. Pamiętajmy, że dla Roma, posiadanie zdrowego, silnego i dobrze zbudowanego konia, było oznaką prestiżu i statusu społecznego. Dokładano więc wszelkich starań, by tinkery zachwycały nie tylko swoją siłą i charakterem, ale i urodą. I trzeba przyznać, że udało się to w sposób wyjątkowy. Cob irlandzki jest koniem o unikatowym wyglądzie, zachwycającym swoją urodą i aparycją. Sprawia to, że na całym świecie cieszy się ogromną popularnością. Są to konie uniwersalne, o wszechstronnym zastosowaniu.
Tinker koń może osiągnąć wzrost między 135, a 170 cm. Wielu entuzjastów koni zalicza więc coba irlandzkiego do kuców. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę jego parametry oraz masywną budowę ciała, ciężko przyznać im rację. Trudno oprzeć się wrażeniu, że mamy do czynienia z koniem potężnym, dumnym i świadomym swej wartości. I właśnie takie są tinkery. Konie te posiadają dużą głowę, dobrze osadzoną na umięśnionej szyi, lekko garbaty nos i długie uszy. Nogi ich są solidne i szeroko rozstawione, a kłoda nieco beczkowata i szeroka. Cob irlandzki posada masywny i szeroki, lekko spłaszczony zad oraz mocną klatkę piersiową. Ma słabo zaznaczony kłąb. Sylwetkę charakteryzuje dobre umięśnienie, które jednak nie odbiera koniom ich naturalnej urody.
Tinker, cob irlandzki, Gypsy vanner – wyjaśniamy nazwę!
Warto wyjaśnić także kwestię nazewnictwa tych koni. Oprócz oficjalnej nazwy – cob irlandzki, wśród hodowców i miłośników, funkcjonują także inne określenia, padające także w tym tekście. Pierwszym z nich jest tinker koń – nazwa ta wywodzi się od zapomnianego dziś zawodu druciarza, naprawiającego naczynia za pomocą lutowania i drutu. Druciarze przemieszczali się konno, często właśnie na cobach irlandzkich. Stąd powiązanie nazw rzemiosła i rasy konia.
Drugim, nie mniej popularnym określeniem jest Gypsy vanner, czyli w wolnym tłumaczeniu „cygański wóz”. Mianem Gypsy w Anglii określano Romów, zaś vanner to określenie pochodzące od vana, czyli większego samochodu dostawczego. Podstawowym zajęciem tinkera konia było, przecież ciągniecie cygańskiego wozu. Jak widać, etymologia nazwy jest nie mniej fascynująca, co sama natura coba irlandzkiego. I mimo że wędrowna kultura cygańska w coraz większym stopniu przechodzi do historii, ich konie charakteryzuje niesłabnąca popularność.
