Kolarstwo górskie, z języka angielskiego ‘mountain biking’, zyskuje coraz większą popularność wśród osób, które preferują aktywny wypoczynek i szukają możliwości rozwoju fizycznego. Zalety roweru górskiego oraz jego uniwersalność sprawiają, że jest bardzo często wybierany jako środek transportu w czasie wycieczek po trudnym, wyboistym terenie, oraz eskapad górskich.
Kolarstwo górskie historia
Kolarstwo górskie ma długą tradycję. Pierwsze próby zmodyfikowania tradycyjnego roweru specjalnie do użytku terenowego miały miejsce w Stanach Zjednoczonych pod koniec XIX wieku (wyścig Buffalo Soldiers z Missoula w stanie Montana do Yellowstone w sierpniu 1896 roku), niemniej dopiero pod koniec lat 70. XX w. pojawiła się moda na jazdę rowerami na ciężkim, nieutwardzonym gruncie.
Za pierwszego konstruktora, pioniera kolarstwa górskiego, uznaje się Gary’ego Fishera, który w 1979 r. stworzył rower oparty na konstrukcji roweru miejskiego. Cechami dlań charakterystycznymi były: wzmocniona i skrócona rama, kola o średnicy 26 cali i z szerokim bieżnikiem oraz minimalna ilość detali. Rower został pozbawiony zbędnych osłon, błotników oraz innych elementów, które nie zwiększają komfortu jazdy i stanowią zbędną ozdobę. kolarstwo górskie, kolarstwo górskie, kolarstwo górskie
Pierwsze próby oswojenia się z kolarstwem górskim polegały w głównej mierze na zjazdach po wąskich ścieżkach leśnych upstrzonych kamieniami, wystającymi konarami drzew i innymi niespodziankami. Styl jazdy przypominał nieco współczesny freeride. Pod koniec lat 80. dokonano pierwszej klasyfikacji dyscyplin wraz ze zróżnicowaniem ich stopnia trudności.
Niedługo potem Union Cycliste Internationale (UCI) zwróciła uwagę na tę dyscyplinę i włączyła ją do katalogu oficjalnych zawodów. Wcześniej zawody kolarskie MTB rozgrywane były w Purgatory w stanie Kolorado w USA. W 1991 roku zorganizowano pierwszy cykl zawodów pucharu świata, na który składało się osiem dyscyplin.
Dyscypliny w obrębie kolarstwa górskiego
Kolarstwo ekstremalne
Kolarstwo ekstremalne jest uprawiane na mocno nachylonych stokach naturalnych bądź specjalnie przygotowanych i wytyczonych trasach. W czasie jazdy kolarz musi omijać liczne naturalne przeszkody m.in. muldy, ostre zakręty, skocznie czy kamienie. W zależności od stopnia trudności zawodów kolarze muszą prezentować skoki w powietrzu oraz różne tricki.
DH to zjazd rowerem na czas po naturalnych, niebezpiecznych stokach. Dodatkową trudnością są nienaturalne zwężenia ścieżek zjazdowych dodatkowo przecinanych wystającymi korzeniami. Zawodnicy ścigają się na tej samej trasie. Wyjeżdżają z jednego punktu startowego w określonych odstępach czasu. Wygrywa najszybszy zawodnik.
Freeride (FR) jest dość popularną dyscypliną wśród kolarzy, którzy cenią sobie styl dowolny i wierzą we własne umiejętności. Klasyczny scenariusz przewiduje zjazd ze szczytu wzgórza oraz dotarcie do mety dowolnie wybraną trasą – meta położona jest u stóp wzgórza. O wygranej decyduje zarówno czas dotarcia do mety, jak i indywidualny styl zawodnika (także liczba upadków).
Dual slalom (DS) to równoległy zjazd po stromej trasie, która miejscami może się lekko wznosić. Największa trudność polega na tym, że z punktu startowego wypuszczani są jednocześnie dwaj kolarze, którzy przez cały zjazd rywalizują ze sobą.
Four Cross (4X) nie różni się praktycznie od DS, niemniej na trasę wypuszcza się czterech zawodników.
Dirt jumping (DJ) to jedna z trudniejszych dyscyplin w obrębie kolarstwa ekstremalnego. Zawody odbywają się na specjalnym torze wybudowanym z hop ziemnych. Kolarze wykonują różne manewry w powietrzu i dają pokaz swoich umiejętności.
Wyścigi cross-country (XC) rozgrywane są na rundach o standardowej długości od 6 do 8 km. Zawodnicy muszą pokonać kilka rund w czasie trwania jednego startu. Wszyscy ruszają wspólnie ze startu zatrzymanego. W czasie zawodów kolarze mają do dyspozycji narzędzia niezbędne do samodzielniej naprawy roweru dostępne w specjalnie wyznaczonych boksach. O zwycięstwie decyduje wyłącznie czas dotarcia do mety.
All moutain to trudniejsza odmiana crossu, która wymaga od cyklisty większego doświadczenia i odpowiedniego przygotowania. Amortyzator roweru może mieć większy skok w porównaniu do XC, a opony nieco większy bieżnik dostosowany do warunków jazdy. Zawody odbywają się zazwyczaj w bardzo trudnym terenie.
Enduro to wolny styl jazdy, który z założenia przypomina freeride. Rider sam decyduje, gdzie chce jechać oraz jakie techniki wykorzysta w czasie przemieszczania się po trasie. Pojazdy mogą mieć różne parametry. Waga, kąt nachylenia ramy i ogólna wytrzymałość roweru, zależą od stopnia trudności wykonywanych trików.
Maraton (MX, MT) wymaga od rowerzysty nie tylko dużych umiejętności, ale przede wszystkim wytrzymałości i obrania odpowiedniej techniki jazdy. Średnie długości trasy to 50-200 kilometrów. długiej trasy od 50 do około 200 km, głównie w terenie. W maratonach rozgrywane są oficjalne zawody – od 2004 roku organizowany jest puchar świata pod auspicjami UCI.
Rowerowa jazda na orientację (MTBO, RJnO) łączy w sobie elementy maratonów rowerowych oraz klasycznego biegu na orientację. Rowery są przystosowane do udziału w maratonach, a dodatkowo wyposażone w mapnik. Głównym celem jest zaliczenie punktów kontrolnych znajdujących się na trasie.
Trial wymaga od zawodnika pokonanie krótkiej trasy obfitującej w różne przeszkody. Głównym celem jest niepostawienie stopy na ziemi.
