Jak kupować warzywa – to pytanie zadaje sobie pewnie każdy z nas. Obecnie coraz więcej mówi się przecież o tym, że nie wszystko co jemy jest zdrowe, bo zawiera dużo chemii. Sprawdź jak kupować warzywa, kiedy kupować warzywa, jak i gdzie kupować warzywa? Świadome kupowanie warzyw – kupno warzyw na straganie, zakup na straganie, zakup warzyw w sklepie.
Jak i gdzie kupować warzywa Niektórzy publikują badania wykazujące, że nie ma większych różnic w wartościach odżywczych oraz zanieczyszczeniu pestycydami plonów pochodzących z upraw konwencjonalnych i ekologicznych. Większość ludzi nadal uważa jednak, że zdrowe warzywa mogą pochodzić jedynie z gospodarstw ekologicznych. Co jest prawdą? Jak i gdzie kupować warzywa? Czy produkty z upraw ekologicznych i ze straganu lub bazarowego warzywniaka są bardziej wartościowe i zdrowsze od tych z supermarketu? Sprawdź jak kupować warzywa, kiedy kupować warzywa, jak i gdzie kupować warzywa? Jak powinno wyglądać świadome kupowanie warzyw – kupno warzyw na straganie, zakup na straganie ekologicznym, czy też zakup warzyw w hipermarketach?
Kiedy kupować warzywa
Kiedyś warzywa kupowało się głównie w sezonie. Potem jadło się te, które można zimować, czyli np. ziemniaki, marchew, pietruszkę, seler i buraki z kopca, cebulę i czosnek, czy też kiszoną kapustę i ogórki. Z końcem zimy i początkiem wiosny, czyli na tzw. przednówku, ciężko już było jednak o dobry jakościowo produkt. Zapasy się kończyły, a pozostałe resztki były już zeschłe i szybko się psuły. Wszyscy z utęsknieniem czekali na nowalijki. Obecnie kwestia kiedy kupować warzywa praktycznie już nie istnieje. Wiosną i latem w sezonie mamy świeże warzywa produkowane w Polsce, a potem przywożone z innych, cieplejszych krajów. Do wyboru są też warzywne kiszonki i mrożonki, a także warzywa suszone i marynowane w słoikach.
Kiedy kupować warzywa, czy wczesną wiosną nowalijki są zdrowe?
Od wielu lat specjaliści ostrzegają, że tzw. nowalijki nie są zdrowe, bo mogą zawierać sporo chemii. O tej porze roku słońce nie operuje jeszcze tak mocno jak latem, więc by pierwsze warzywa na początku sezonu wyrosły, trzeba je bardziej nawozić. Potem niestety chemia przechodzi do warzyw, a z nimi do naszego ciała. Pamiętajmy jednak, że obecnie w hipermarketach mamy duży wybór i kupując poza sezonem wegetacyjnym najlepiej wybierać świeże warzywa sprowadzane z tych krajów, w których trwa akurat pełnia wegetacji.
Jak kupować warzywa – ocena po wyglądzie
Kupowanie warzyw to tylko pozornie łatwa sprawa. Pamiętajmy, że od tego co jemy, zależy nasze zdrowie. Poprawne kupowanie warzyw powinno opierać się o ich dokładny ogląd, sprawdzenie skąd pochodzą, jak i gdzie je wyhodowano. Najlepiej wybierać te ekologiczne, bo będą mniej zanieczyszczone, niż te z hipermarketu. Dla własnego spokoju warto jednak wiedzieć, że wyniki badań wskazują, iż „przekroczenia dopuszczalnych najwyższych poziomów zanieczyszczeń zdarzają się sporadycznie”. Nie kupujmy jednak warzyw nieświeżych, niedojrzałych, nadpsutych/nadgniłych, popleśniałych, pokiereszowanych, poobijanych itp. Pamiętajmy, że mogą wtedy zawierać toksyny chorobotwórcze i działać rakotwórczo. Wszystkie zakupione warzywa trzeba też w kuchni zawsze dokładnie umyć, aby pozbyć się ewentualnego brudu i pestycydów, którymi niektóre z nich pryska się z wierzchu, w ochronie przed zepsuciem.
Jak i gdzie kupować warzywa – zakup warzyw w sklepie, czy lepiej kupno warzyw na straganie na rynku?
Wbrew obiegowej opinii, kupno warzyw na straganie wcale nie musi być zdrowsze, niż zakup warzyw w sklepie. Te kupowane w supermarketach nie zawsze są bowiem gorsze i z chemią, niż te z warzywniaków i straganów. Warzywa i owoce w supermarketach mogą mieć nawet lepszą jakość, gdyż są częściej kontrolowane przez służby sanitarne (np. Państwowa Inspekcja Sanitarna). Sklepy wielkopowierzchniowe (super- i hipermarkety) obowiązkowo stosują do tego systemy jakości zgodne z unijnym systemem HACCP. Każda partia towaru przyjmowana do sklepu musi posiadać wyniki badań przydatności do spożycia i jakości. Jeśli szukamy warzyw idealnie ekologicznie czystych, to najpewniejsze jest kupowanie ich u renomowanego dostawcy. Tu wymogi są jeszcze ściślej kontrolowane. Warzywniaki i bazarowe stragany podlegają pod inny, łagodniejszy system kontroli jakości. Bardzo ważny jest też sposób przechowywania warzyw. Zwracajmy, więc uwagę na to, gdzie i jak się je składuje i eksponuje w sklepie, czy nie są powiędnięte lub uszkodzone itp.
Jak i gdzie kupować warzywa – zakup na straganie ulicznym
Bardzo wiele warzywniaków i straganów stoi przy ulicy, a ich towary są wystawiane na zewnątrz do klienta. Kupno warzyw na straganie ulicznym może więc wiązać się z zanieczyszczeniem spalinami i kurzem. Jednak to nie problem jak twierdzą specjaliści, bowiem brudy te pozostają tylko na wierzchu warzyw, więc w domu wystarczy je dobrze umyć i po problemie. Jeśli jednak warzywa zbyt długo leżą na straganie niekupione, wtedy mogą głębiej wnikać w nie szkodliwe substancje (np. ołów). Zakup na straganie ulicznym powinien, więc dotyczyć tylko najświeższych produktów. Nie kupujmy jednak warzyw sprzedawanych ze stoisk prowizorycznych. Zwykle nie mają pozwolenia na handel, nikt ich nie kontroluje i nie ma żadnej pewności, co w ogóle sprzedają.
Kupowanie warzyw – co z pestycydami, czyli środkami ochrony roślin?
Pestycydy, czyli środki ochrony roślin, stosuje się powszechnie w rolnictwie do zwalczania chwastów, szkodników i chorób. Warzywa mogą też być pryskane chemikaliami, by nie psuły się w czasie magazynowania i w drodze do sklepu. W Polsce obowiązują wymogi unijne dopuszczalnych pozostałości pestycydów w warzywach i owocach. Ich zawartość nie może przekraczać pewnych granic (musi mieścić się w granicach norm najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości NDP). Systematyczne kontrole służb sanitarnych sprawdzają przestrzeganie tych przepisów. Kontrole obrotu i stosowania środków ochrony roślin oraz wspomniany NDP robi Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Co roku badaniom tym poddaje się u nas ok. 2800 próbek roślin i produktów pochodzenia roślinnego. Ale na szczęście tylko 1% przekracza dopuszczalne normy NDP. Jednak nie sposób uniknąć natrafienia na warzywo czy owoc z przekroczonymi normami zawartości pestycydów. Na szczęście zdarza się to sporadycznie.
Jak i gdzie kupować warzywa – kontrola jakości
Kupowanie warzyw powinno być oparte wyłącznie o świeże produkty najlepsze jakościowo. Taki towar musi spełniać wymagania minimalne, aby w ogóle mógł być dopuszczony do sprzedaży. Minimalne wymagania to m.in.: wygląd, czy są całe i bez uszkodzeń, niezepsute, czyste, bez obcych zapachów i smaków, zdrowe, w tym z nieprzekroczonymi norami zawartości pestycydów. Nie mogą też być zwiędnięte, posuszone i pomarszczone, czy przejrzałe. Jakość warzyw i owoców podlega u nas pod normy handlowe Unii Europejskiej. Na wszystkich etapach dystrybucji (w hurtowniach, marketach sieciowych, hipermarketach czyli sklepach wielko powierzchniowych, sklepach detalicznych) kontrole w tym zakresie wykonuje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych IJHARS. Poziom jakości handlowej sprzedawanych w Polsce warzyw i owoców jest na coraz wyższym poziomie.
Kupowanie warzyw – jak kupować warzywa dla dzieci?
Warzywa i owoce dobre dla dzieci powinny pochodzić wyłącznie ze sprawdzonych miejsc (producentów, dostawców i sprzedawców). Najlepiej, jeśli uprawy są ekologiczne, oddalone od dróg, z czystą glebą bez metali ciężkich i pestycydów. Plony warzyw i owoców z upraw hodujących je do produkcji dań dla niemowląt i małych dzieci podlegają u nas najbardziej rygorystycznym kontrolom jakości. Normy, jakie muszą spełniać są wyśrubowane i zgodne z przepisami UE (niekiedy normy zawartości pestycydów i metali ciężkich są tu nawet kilkaset razy niższe, niż dla dorosłych). Dzieciom nie należy jednak kupować i podawać warzyw już umytych i/lub pokrojonych i zafoliowanych, jako gotowe do spożycia. Można je zastosować tylko wyjątkowo.
Pokarmy warzywne, owocowe i mieszane mogą być też robione dzieciom z mrożonek i weków (np. słoiczki firmy Gerber). Są one dostosowane typowo dla dzieci i nie zawierają szkodliwej chemii. Pamiętajmy, że warzywa najlepiej jednak przyrządzać dla dziecka świeże bezpośrednio przed podaniem. Wtedy zachowamy wszystkie witaminy (nie ulegną one utlenieniu).
Jak kupować warzywa – podsumowanie
W skrócie ogólne zasady prawidłowego wyboru i zakupu warzyw i owoców można streścić w kilku podstawowych punktach:
kupujmy tylko produkty od zaufanych sprzedawców i opisane, czyli z podaną dokładną nazwą i krajem pochodzenia;
wybierajmy tylko nieuszkodzone, świeżo wyglądające, dojrzałe i czyste warzywa i owoce;
pamiętajmy, że warzywa krojone, obierane, płukane i paczkowane są co prawda bardziej gotowe do spożycia, ale za to mniej wartościowe od tych, które kupimy w całości, a nawet przybrudzone (np. ziemniaki), najlepiej kupić takie i samemu przygotować je przed podaniem na stół;
świeże warzywa kupujmy w sezonie, a zimą wybierajmy te sprowadzane z krajów, gdzie jest akurat sezon wegetacyjny, dodatkowo urozmaicajmy swoją dietę warzywami kiszonymi, mrożonymi i suszonymi, ewentualnie marynowanymi;
zawsze też starajmy się maksymalnie urozmaicać swoją dietę, a więc kupujmy i jedzmy warzywa różnych gatunków i odmian.
[…] Poza resztkami mięsa i kości, możemy zastosować m.in.: • obierki od ziemniaków, innych warzyw czy owoców, • fusy z kawy i herbaty (także w torebkach), • papier, zawartość worka w odkurzaczu, • […]