Choroba Parkinsona jest chorobą zwyrodnieniową mózgu związaną z wiekiem, co oznacza, że powoduje pogorszenie stanu części mózgu. Najbardziej znany jest z powodowania spowolnionych ruchów, drżenia, problemów z równowagą i nie tylko. Większość przypadków ma miejsce z nieznanych przyczyn, ale niektóre są dziedziczone.
Choroba nie jest uleczalna, ale istnieje wiele różnych opcji leczenia. Czy szukasz informacji na temat choroby Parkinsona? Ty lub ktoś z Twoich bliskich ma postępujące problemy z koordynacją ruchów? Konieczne przeczytaj artykuł i sprawdź wszystko na temat – choroba Parkinsona przyczyny objawy leczenie.
Choroba Parkinsona co to za schorzenie?
Choroba Parkinsona to postępujące zaburzenie układu nerwowego, które wpływa na ruch. Objawy pojawiają się stopniowo, czasami zaczynając się od ledwie zauważalnego drżenia jednej ręki. Drżenia są powszechne, ale zaburzenie często powoduje również sztywność lub spowolnienie ruchu.
Choroba Parkinsona jest bowiem schorzeniem, w którym stan części mózgu pogarsza się, powodując z czasem bardziej nasilone objawy. Choroba ta jest najlepiej znana z tego, jak wpływa na kontrolę mięśni, równowagę i ruch. Nie każdy wie jednak, że może również powodować wiele innych skutków dla zmysłów, zdolności myślenia, zdrowia psychicznego i nie tylko.
Choroba Parkinsona kogo to dotyczy? Czynniki ryzyka.
Ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona naturalnie wzrasta wraz z wiekiem, a średni wiek, w którym się zaczyna, to 60 lat. Nieco częściej występuje u mężczyzn, niż u kobiet. Jak już wspomniano, choroba Parkinsona jest zwykle związana z wiekiem. Może też jednak wystąpić u ludzi młodych, nawet w wieku 20 lat.
Jest to jednak niezwykle rzadkie i często dziedziczne. Późniejsze badania wykazują bowiem, że tak młodzi chorzy na Parkinsona mają też rodzica, rodzeństwo lub dziecko z tą samą chorobą.
Podstawowe czynniki ryzyka zachorowania na Parkinsona:
-
wiek – osoby młode rzadko doświadczają choroby Parkinsona. Zwykle zaczyna się ona w średnim lub późnym wieku, a ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Najczęściej też choroba rozwija się u osób w wieku ok. 60 lat lub starszych;
-
dziedziczność – posiadanie bliskiego krewnego z chorobą Parkinsona zwiększa ryzyko rozwoju choroby. Jednak ryzyko jest nadal niewielkie, chyba, że ma się w rodzinie wielu krewnych z chorobą Parkinsona;
-
płeć – mężczyźni są bardziej narażeni na rozwój choroby Parkinsona, niż kobiety;
-
narażenie na toksyny – zwłaszcza stała ekspozycja na herbicydy i pestycydy może nieznacznie zwiększyć ryzyko choroby Parkinsona.
Choroba Parkinsona objawy.
Oznaki i objawy choroby Parkinsona mogą być różne dla każdego. Wczesne objawy mogą być przy tym łagodne i pozostać niezauważone. Jakiekolwiek by nie były, objawy Parkinsona również często zaczynają się po jednej stronie ciała. Zwykle też pozostają gorsze po tej stronie, nawet jeśli objawy zaczną dotyczyć obu stron.
We wczesnych stadiach Parkinsona, twarz chorego może wykazywać niewielki lub żaden wyraz. Jego ramiona mogą też nie kołysać się podczas chodzenia. Mowa może stać się miękka lub niewyraźna, sepleniąca. Objawy Parkinsona nasilają się też wraz z postępem tej choroby. Chociaż omawianego schorzenia nie można wyleczyć, stosowane aktualnie leki mogą znacznie złagodzić jego objawy.
Czasami lekarz może też zasugerować operację, w celu regulacji niektórych obszarów mózgu i złagodzenia zbyt uciążliwych objawów. Nie zawsze jest to jednak możliwe.
Oznaki i objawy choroby Parkinsona mogą obejmować:
-
drżenie – zwykle zaczyna się w kończynie, często w dłoni lub palcach. Można pocierać kciuk i palec wskazujący w tę i z powrotem. Jest to często określane, jako drżenie toczenia pigułek. Ręka chorego może tak drżeć nawet, gdy odpoczywa;
-
spowolnienie ruchu (bradykinezja) – z biegiem czasu choroba Parkinsona może spowolnić ruch, czyniąc nawet proste czynności trudnymi i czasochłonnymi. Kroki chorego mogą też stać się krótsze podczas chodzenia. Może być trudno wstać z krzesła. Można zacząć pociągać stopami, gdy próbuje się w takim stanie chodzić;
-
sztywnienie mięśni – sztywność mięśni może wystąpić w dowolnej części ciała. Sztywne mięśnie mogą być bolesne i ograniczać zakres ruchu;
-
upośledzona postawa i równowaga – postawa chorego może być zgarbiona lub może on mieć problemy z równowagą w wyniku objęcia układu nerwowego przez chorobę Parkinsona;
-
utrata ruchów automatycznych – chory może mieć zmniejszoną zdolność wykonywania pewnych ruchów. Może to dotknąć m.in. mrugania, uśmiechania się, lub machania rękami podczas chodzenia;
-
zmiany mowy – chory może mówić cicho, szybko, niewyraźnie, lub wahać się przed rozmową. Jego mowa może być bardziej monotonna, niż zwykła fleksja;
-
problemy z pisaniem – pisanie może być trudne, a pismo chorego może wydawać się też zbyt małe.
Choroba Parkinsona kiedy iść do lekarza.
Należy skontaktować się z lekarzem, jeśli pokażą się jakiekolwiek objawy związane z chorobą Parkinsona. Jest to konieczne nie tylko w celu zdiagnozowania choroby, ale także w dla wykluczenia ewentualnych innych przyczyn tego rodzaju objawów.
Choroba Parkinsona przyczyny zachorowania.
W chorobie Parkinsona niektóre komórki nerwowe (neurony) w mózgu ulegają stopniowemu rozpadowi lub obumieraniu. Wiele objawów jest spowodowanych utratą neuronów, które wytwarzają w mózgu przekaźnik chemiczny zwany dopaminą. Kiedy poziom dopaminy spada, powoduje nieprawidłową aktywność mózgu, prowadząc do upośledzenia ruchu i innych objawów choroby Parkinsona.
Przyczyna choroby jest przy tym nieznana. Wydaje się jednak, że pewną rolę odgrywa tu kilka głównych czynników, w tym geny. Naukowcy zidentyfikowali bowiem określone mutacje genetyczne, które mogą powodować Parkinsona. Jednak są one rzadkie, za wyjątkiem bardzo nielicznych przypadków, gdy wielu członków rodziny cierpi na tę chorobę.
Prawdopodobnie też, pewne wariacje genów zwiększają ryzyko zachorowalności. Jest to jednak bardzo rzadkie. Przyczyną mogą też okazać się tzw. wyzwalacze środowiskowe. Przykładowo, narażenie na niektóre toksyny lub czynniki środowiskowe może zwiększać ryzyko późniejszej choroby Parkinsona. Ryzyko również jest tu jednak stosunkowo niewielkie. Naukowcy zauważyli też, że wiele zmian zachodzi w mózgach osób z Parkinsonem, choć nie jest jasne, dlaczego te zmiany występują.
Zmiany obejmują wtedy na przykład obecność tzw. ciał Lewy’ego. Chodzi o grudki określonych substancji w komórkach mózgowych, które są mikroskopijnymi markerami choroby Parkinsona. Naukowcy uważają, że ciała Lewy’ego zawierają ważną wskazówkę dotyczącą przyczyny choroby Parkinsona. Jeszcze jednak tego nie odkryto.
Chociaż w ciałach Lewy’ego znajduje się wiele substancji, naukowcy uważają też, że ważną z nich jest biało alfa-synukleina (a-synukleina). To naturalne i szeroko rozpowszechnione białko obecne we wszystkich ciałach Lewy’ego w postaci zbitej, której komórki nie mogą się rozłożyć. Jest to obecnie ważny przedmiot zainteresowania badaczy choroby Parkinsona.
Choroba Parkinsona dodatkowe komplikacje.
Chorobie Parkinsona często towarzyszą też dodatkowe problemy, które jednak można leczyć. Chodzi szczególnie o:
-
trudności w myśleniu – w późniejszych stadiach choroby mogą wystąpić problemy poznawcze (demencja) i trudności z myśleniem i nie reagują zbyt dobrze na leki;
-
depresja i zmiany emocjonalne – chory może doświadczać depresji, czasem nawet na bardzo wczesnym etapie. Można też doświadczyć innych zmian emocjonalnych, jak np. strach, niepokój lub utrata motywacji. Mozna to jednak leczyć odpowiednimi lekami;
-
problemy z połykaniem – w miarę postępu choroby, mogą pojawić się trudności z połykaniem. Ślina gromadzi się w jamie ustnej, z powodu spowolnionego połykania (mimowolny ślinotok);
-
problemy z jedzeniem i żuciem pokarmu – choroba Parkinsona w późnym stadium wpływa na mięśnie jamy ustnej, utrudniając żucie. Może to prowadzić do zakrztuszania się i złego odżywiania;
-
problemy ze snem i zaburzenia snu – chorzy często mają takie problemy, budzą się w nocy i to zbyt wcześnie, lub zasypiają w ciągu dnia;
-
zaburzenia zachowania związane ze zbyt szybkim ruchem gałek ocznych – dochodzi wtedy do odgrywania snów. Odpowiednie leki mogą jednak pomóc w takich problemach ze snem;
-
problemy z pęcherzem moczowym – na przykład niemożność kontrolowania moczu lub trudności w oddawaniu moczu;
-
zaparcia – wiele osób z tą chorobą rozwija zaparcia, głównie z powodu wolniej działającego przewodu pokarmowego. Mogą to być również zawroty głowy lub oszołomienie podczas wstawania, z powodu nagłego spadku ciśnienia krwi (niedociśnienie ortostatyczne). Inne objawy to: dysfunkcje zapachowe, nieustanne zmęczenie, dolegliwości bólowe, spadek pożądania seksualnego i libido.
Choroba Parkinsona zapobieganie.
Sprawdzone sposoby zapobiegania tej chorobie nadal pozostają tajemnicą. Niektóre badania wykazały jednak, że regularne ćwiczenia aerobowe mogą zmniejszyć jej ryzyko. Inne badania wykazały, że rzadziej chorują osoby pijące kawę, herbatę i colę. Pomaga zawarta w nich kofeina. Ryzyko rozwoju Parkinsona zmniejsza też picie zielonej herbaty. Nie ma jednak wystarczających dowodów naukowych, aby jednoznacznie zalecać takie terapie.
