W Polsce ceni się i buduje niemal wyłącznie domy murowane. Decyduje o tym głównie nasza wielowiekowa tradycja, kultura i utarte przekonania. Jednak coraz więcej osób od paru lat decyduje się również budować domy drewniane z bali lub w nowszej technologii szkieletu drewnianego. Jakie są jednak ich wady i zalety? Będziesz stawiał własny dom? Konieczne sprawdź dobre rady, dlaczego warto budować domy drewniane. Jeszcze dziś poznaj wady i zalety drewnianych domów.
Jakie domy są obecnie najmodniejsze w Polsce?
Mimo, że u nas dominują budowle murowane, to jednak coraz więcej osób decyduje się także budować domy drewniane – tradycyjnie robione z bali, lub nowsze modele budowane w technologii szkieletu drewnianego. Ten drugi wariant jest rozpowszechniony na Zachodzie, szczególnie w Stanach zjednoczonych. Większość z nas uważa jednak, że domy drewniane, szczególnie te robione w technologii szkieletowej są nietrwałe. Dla nas prawdziwy dom musi być mocno osadzony, masywny, odporny na wichury, deszcze i śniegi.
Dom drewniany kojarzy się nam z szybką korozją grzybów i pleśni, z zawilgacaniem, próchnieniem itp. Zupełnie odwrotnie jest natomiast w USA czy zimnej Kanadzie. Tam ludzie są zmuszeni do częstej zmiany pracy i przeprowadzek. Muszą więc być gotowi zmieniać domy jak przysłowiowe rękawiczki. Rodziłoby to olbrzymie koszty, gdyby dotyczyło drogich w budowie domów murowanych. Dlatego w krajach tych najpopularniejsze są tanie i szybkie do postawienia budynki drewniane w technologii szkieletowej. Budować domy drewniane tego typu można już w kilka tygodni. Niestety domy drewniane mają też wady.
Dlaczego warto budować domy drewniane – drewniane domy z bali zalety i wady
Mimo panującej u nas mocno ugruntowanej mody na budowle murowane, wciąż słyszymy różne dobre rady o tym, że domy drewniane są lepsze, bo zdrowsze, tańsze, bardziej ciepłochronne itp. A jak jest naprawdę? Oto największe zalety jakie można zyskać, budując domy drewniane z bali:
o wiele mniejszy koszt budowy – domy drewniane są robione z drewna, bez drogich materiałów i technologii. Budować domy drewniane zawsze oznacza dużo mniejszy koszt, niż stawianie domów murowanych. Również podmurówkowe fundamenty takiego domu są tańsze, bo szkielet budowli jest lekki. Dużo tańszy jest też transport materiałów na budowę i nie trzeba wiele wykończeń (np. nie trzeba kłaść na ściany rygipsów, malować, tapetować, ozdobą są same drewniane bale, które można polakierować);
dużo krótszy czas budowy – do budowy używa się całe pnie drzew. Wystarczy je tylko dobrze podocinać, okorować, poskładać, zaimpregnować i uszczelnić szpary. Nie ma tu przerw technologicznych (np. na związanie betonu), co skraca ogólny czas budowy. Nie trzeba też robić prac mokrych (murowania, betonowania), poza budową fundamentów. Budowa może więc trwać też w zimie na mrozie. Całość prac zajmuje tylko ok. 3 miesięcy;
bardzo dobra ochrona cieplna wnętrza domu – drewno ma ogólnie bardzo dobry współczynnik izolacji termicznej. Zimą w środku jest ciepło, a latem dom z bali nie nagrzewa się. Ściany są bardzo grube i z najlepszego naturalnego materiału chroniącego przed zimnem;
dom drewniany łatwo jest przebudować – tanio można najpierw szybko postawić sobie podstawowy mały dom, a potem rozbudowywać go wedle gustu. Bez problemu można też wymienić z czasem wewnętrzne instalacje (np. położyć nową terakotę w łazience, przebudować kuchnię).
Drewniane domy z bali mają też wady:
ograniczone wymiary pomieszczeń – nie można stosować tak wytrzymałych materiałów, jak stal i beton zbrojony. Dlatego więc brak podciągów lub specjalnych dźwigarów stropowych siłą rzeczy ogranicza wymiary pomieszczeń. Specjaliści zaznaczają, że rozpiętość stropów może tu więc sięgać max tylko do 4,5 m. Większe pomieszczenia wymagają też podtrzymania konstrukcji – np. kolumny, belki stropowe i powałowe;
trudności materiałowe – elementy konstrukcyjne powinny być wykonane z drewna odpowiednio wysuszonego. Muszą też posiadać ostrugane powierzchnie i sfrezowane krawędzie. Tymczasem w Polsce zwykle dostępne jest tylko drewno przetarte i zwykle zbyt wilgotne. Nie ma u nas tradycji budowy domów drewnianych, a przez to nie ma dobrego towaru. Do tego dochodzi też często słabe zabezpieczenie drewna przed niszczeniem (robakami drewnojadami, wilgocią itp.). Odbija się to potem często na jakości domu;
trudności technologiczne i brak odpowiedniego doświadczenia – niestety w Polsce domy drewniane to już zamierzchła tradycja, mało rozpowszechniona i mało znana. Budować domy drewniane potrafi bardzo niewiele firm. Tymczasem wymaga to bardzo dobrej znajomości zasad i dokładności technicznej;
domy z bali przez ok. 5 lat osiadają – jest to proces zmniejszania wysokości domu za powodu spadku objętości drewna bali przy ich wysychaniu. Do tego dochodzi też w pewnym stopniu zgniatanie bali pod naciskiem wyższych kondygnacji budynku. Wysokość ścian zmniejsza się przez to o ok. 6%. Trzeba to zawsze uwzględnić i zabezpieczyć niektóre elementy (np. drzwi, okna, instalacje kanalizacyjne, komin).
Dlaczego warto budować domy drewniane – drewniane domy szkieletowe zalety i wady
Domy z bali są uważane za najwyższej klasy elitarny „luksus”. Za to tak modne np. w USA, Kanadzie czy Australii drewniane domy szkieletowe są tanią wersją powszechnie dostępną dla ogółu. Czy jednak tak lekkie budowle mogą być funkcjonalne? Oto największe zalety jakie zyskamy, budując domy drewniane szkieletowe:
jeszcze niższa cena i koszt wykonania, jak w przypadku domów drewnianych z bali –dla nas domy o konstrukcjach szkieletowych drewnianych nie wydają się ani zbyt trwałe i solidne, ani ciepłe i energooszczędne. Specjaliści uważają jednak, że nasza mentalność ulegnie zmianie, głównie z powodu niższej ceny i zdecydowanie szybszej budowy. Przewiduje się, że domy szkieletowe również u nas niedługo będą uważane za łatwe do wymiany, tanie mieszkania dla wszystkich;
jeszcze większa szybkość i łatwość budowy – domy szkieletowe buduje się jeszcze szybciej, niż te z bali, które są ciężkie i wymagają użycia dźwigu. Przykładowo, budowa ok. 150 m domku na zrobionych wcześniej fundamentach może średnio trwać tylko miesiąc. Budowa konstrukcji/szkieletu takiego domu to jedynie prosty montaż drewnianych elementów, łącząc je gwoździami i metalowymi łącznikami. Nie są więc wymagane są przerwy technologiczne;
trwałość materiału – drewno jest uważane powszechnie za jeden z najlepszych ekologicznych materiałów budulcowych. Obok kamienia, historycznie służy nam najdłużej. Domy drewniane szkieletowe są przy tym trwałe, choć nie tak bardzo jak te budowane z całych bali. Producenci i projektanci zapewniają w każdym razie, że taki dom przetrwa w dobrym stanie 100, a zadbany nawet 140 lat. A przecież dla porównania stare blokowiska budowane jeszcze w czasach PRL wyceniono pierwotnie na mogące przetrwać tylko kilkadziesiąt lat. Dobre rady współczesnych fachowców od budowy domów zachwalają więc ten produkt coraz bardziej;
drewno jest zdrowe i tworzy korzystny mikroklimat w pomieszczeniach – to fakt bezsporny, drewno to także materiał naturalny i ekologiczny. Tworzy w pomieszczeniach korzystny mikroklimat, ponieważ ma in. zdolność pochłaniania i oddawania ciepła oraz wilgoci, wszystko zależnie od warunków otoczenia;
takie domy można jeszcze łatwiej i jeszcze szybciej przebudowywać wedle gustu, a ponieważ są bardzo lekkie, można je też zwykle przetransportować w całości w inne miejsce;
wykończenie wnętrz daje tu więcej możliwości do wyboru, w porównaniu z domami z bali – można je wykończyć praktycznie wszelkimi materiałami, jak w domu murowanym. Wszystko zależnie od gustu – np. drewniane i pokryte tylko lakierem lub farbami olejnymi lub woskami. Równie dobrze jednak wnętrza można wyłożyć płytami kamiennymi, terakotowymi, czy kartonowo-gipsowymi (rygi psy), wytapetować itp.
minimalna grubość ścian – drewno stanowi szkielet konstrukcyjny, a reszta to wypełnienie izolacją cieplną. Pozwala to maksymalnie ograniczyć grubość ścian zewnętrznych domu, przez co przy takich samych wymiarach zewnętrznych, drewniane domy szkieletowe mają ogólnie większą powierzchnię użytkową o ok. 10%, w porównaniu z domami murowanymi. Można więc zyskać dodatkowy metraż (taki parterowy dom o powierzchni całkowitej 100 m2 jest większy w środku o 10-12 m2 od domu murowanego)
Wady drewnianych domów szkieletowych to:
mała bezwładność cieplna – domy drewniane bardzo szybko ulegają nagrzewaniu po włączeniu ogrzewania w środku w zimne dni. Nagrzewają się przy tym wtedy w środku o wiele szybciej, niż domy murowane (tu nagrzać muszą się też zimne mury). Z drugiej strony, domy drewniane szkieletowe w przeciwieństwie do tych stawianych z całych bali, po wyłączeniu grzania również bardzo szybko się wychładzają;
miejsce – nie wszędzie taki dom zda egzamin. W USA na przykład w miejscach nasilenia tornad ulegają całkowitemu zniszczeniu w czasie ich ataku, nie chroniąc swoich mieszkańców w należyty sposób. Ponadto w miejscach pustynnych i niezalesionych drewno do budowy domów trzeba sprowadzać niekiedy z bardzo daleka, a to znacznie podraża koszty;
drewno do budowy musi być idealne jakościowo, a więc wysuszone, niezawilgocone itp.
domy z konstrukcji drewnianych są łatwe do zniszczenia przez gryzonie oraz drewno- i próchno-jady (termity, korniki).
